Schildklierkanker is afkomstig van de cellen van de schildklier. De overgrote meerderheid daarvan, ongeveer 90%, zijn milde veranderingen – adenomen. Schildklierkanker is een zeldzame vorm van kanker. Onder hen zijn er 4 hoofdtypen: papillair, vesiculair, kern en anaplastisch.
Vesiculaire en papillaire kanker zijn de meest voorkomende vormen van schildklierkanker. Ze worden ‘goed gediversifieerd’ genoemd. Wat ze gemeen hebben is dat ze vrij groeien, de neiging hebben om terug te keren en een betere prognose hebben voor mensen onder de 45 jaar. Ruggkanker heeft meestal een goede prognose als het zich beperkt tot de schildklier, terwijl de situatie iets slechter is in het geval van uitzaaiingen. Deze vorm van kanker kan erfelijk zijn en daarom moeten personen in wier familie de diagnose is gesteld, een genetische diagnose en eventueel een preventieve chirurgische ingreep ondergaan. Anaplastische kanker groeit zeer snel en reageert slecht op de behandeling. Het is een van de meest kwaadaardige kankers en komt meestal voor op de leeftijd van 70 tot 80 jaar. Ruggen- en anaplastische kanker komt bij ongeveer 5-10% van de mensen voor.
Schildklierkanker – statistieken over ziekten
Schildklierkanker is een vrij zeldzame kwaadaardige tumor en vertegenwoordigt ongeveer 1% van alle kwaadaardige tumoren. Een van de oorzaken die tot het ontstaan ervan leiden, is een tekort of overmaat aan jodium. De symptomen van schildklierkanker alleen zijn niet kenmerkend en de behandeling is chirurgisch.
Schildklierkanker is 1/5 van alle kwaadaardige kankers die bij jongeren en volwassenen (d.w.z. tussen de 20 en 40 jaar) worden vastgesteld. Het is de negende meest gediagnosticeerde kwaadaardige tumor bij vrouwen. Bij kinderen is het goed voor een derde van de kankergevallen. Volgens schattingen kan schildklierkanker in Polen tot 3,5 duizend mensen van alle leeftijden treffen. Meer dan 90% van de gevallen zijn genezen – maar eerst moet de kanker worden gediagnosticeerd. Schildklierkanker, die vroeg genoeg wordt gediagnosticeerd, geeft een zeer goede kans op volledig herstel.
Schildklierkanker kan vele verschillende vormen aannemen
Schildklierkanker is de meest voorkomende vorm van papillaire kanker en is verantwoordelijk voor meer dan de helft van alle kankers die de schildklier aantasten. Het wordt beschouwd als de mildste vorm, omdat het langzaam groeit en het klinisch verloop mild is. Het komt meestal voor bij jongeren en twee keer zo vaak bij vrouwen. Papillaire kanker is vaak multifocaal en kruist zelden de schildklierkapsel. Deze kanker kan uitzaaiingen naar regionale lymfeklieren veroorzaken. Papillaire kanker kan asymptomatisch zijn of de vorm aannemen van latente kanker, die per ongeluk wordt opgespoord door onderzoek van een klier die van de klier is verwijderd. Dit neoplasma met een diameter van minder dan 1 cm wordt een schildkliermicrorax genoemd.
Vesiculaire kanker is goed voor ongeveer 20% van alle kwaadaardige kankers die de schildklier aantasten. Het komt het vaakst voor bij mensen tussen de 40 en 50 jaar en in gebieden met een jodiumtekort. De groei is traag en verspreidt zich via de bloedsomloop naar botten en longen. Het komt meestal voor in de vorm van één enkele tumor. In de vorm van een invasieve infiltreert het in een handtas, klierpulp en bloedvaten – dit onderscheidt het van een papillaire kanker.
Ruggkanker is goed voor ongeveer 5% van alle kankers die de schildklier aantasten. Het treft meestal mensen ouder dan 50 jaar, neemt een multifocale vorm aan en ontwikkelt zich langzaam in beide lobben van de schildklier. De paden zijn lymfatisch en het is uitzaaiend naar de lymfeklieren van de nek en het mediastinum. Metastasen die zich door het bloed verspreiden, komen het meest voor in de botten, de lever en de longen. Schildkliercarcinoom kan naast andere endocriene neoplasma’s voorkomen.
Van rugkanker is bekend dat er twee soorten kanker bestaan:
- sporadisch schildkliercarcinoom – het is verantwoordelijk voor ongeveer 75% van de gevallen van dit type kanker,
- Genetisch bepaald schildkliercarcinoom – het is erfelijk en is verantwoordelijk voor ongeveer 25% van de gevallen van dit type kanker.
Anaplastische kanker is een kanker die gekenmerkt wordt door een hoge mate van maligniteit en een zeer slechte prognose (vaak zonder mogelijkheid tot radicale behandeling). Het is goed voor 5-10% van alle schildkliertumoren. Het treft meestal een persoon in het 4e decennium van zijn leven en later. Deze kanker ontwikkelt zich in beide lobben van de schildklier en infiltreert in de aangrenzende weefsels. Uitzaaiingen verschijnen snel en raken de regionale lymfeklieren in gelijke mate aan, en door het bloed bereiken ze de longen, botten en hersenen.
Schildkliertumoren omvatten lymfomen, sarcoom, fibrosarcoom en metastasen van andere organen. Ongeveer 10% van de patiënten met knobbelkrop heeft kanker (of latente kanker) in de verwijderde schildklierpulp.
Uitzaaiingen van andere kankers naar de schildklier zijn goed voor maar liefst 5% van alle kwaadaardige kankers van de schildklier. De prognose is zeer ongunstig door de vooruitgang van primaire kanker – uitzaaiingen komen voor in de bloedbaan. Uitzaaiingen naar de schildklier kunnen nier-, long-, long-, borst-, eierstok- en melanoomkanker veroorzaken.
